मराठी सारांश
उरण तालुक्यातील चिरनेर गावातील वाल हे नैसर्गिक चविष्ट गुणधर्मासाठी प्रसिद्ध आहे. शेतकऱ्यांनी भौगोलिक मानांकनाची मागणी केली असून, कृषी विभागाने चार वर्षांपूर्वी प्रस्ताव पाठवला होता. मात्र, अजूनही यावर कार्यवाही झालेली नाही.
English Summary
Chirner village in Uran is known for its flavorful beans. Farmers have demanded Geographical Indication (GI) recognition. A proposal was submitted four years ago, but no action has been taken yet.
चिरनेर गावातील वालांचे वैशिष्ट्य
उरण तालुक्यातील चिरनेर गावातील वाल पारंपरिक वाणाचा आहे, जो नैसर्गिक चविष्ट गुणधर्मांनी समृद्ध आहे. शेतकऱ्यांनी सेंद्रिय शेती आणि नैसर्गिक खतांचा वापर करत हे पीक जपले आहे. विशेषतः या जमिनीत पिकणाऱ्या वालांची चव शहरांमध्ये विशेष लोकप्रिय आहे, ज्यामुळे त्याला प्रति किलो 250-300 रुपयांचा दर मिळतो.
सेंद्रिय शेती आणि पीक प्रक्रिया
- खरीप हंगामानंतर रब्बी हंगामात वालाचे पीक घेतले जाते.
- सुरुवातीला जमिनीत ओलावा लागतो आणि पुढे हा ओलावा सुकत जातो तसा पीक बहरते.
- पावसाळ्यात शेणखत, पालापाचोळा वापरून नैसर्गिक खत तयार केले जाते.
- चिकट आणि कसदार जमीन असल्याने पीक उत्कृष्ट दर्जाचे असते.
भौगोलिक मानांकनाची मागणी
चिरनेरच्या वालाला भौगोलिक मानांकन मिळावे, अशी मागणी शेतकरी आणि श्री महागणपती सेंद्रिय शेती गटाने केली आहे. दापोली कृषी विद्यापीठाला 4 वर्षांपूर्वी प्रस्ताव पाठवण्यात आला होता, परंतु त्यावर अद्याप निर्णय झालेला नाही.
शेतकऱ्यांची निराशा
चिरनेरचे कृषीमित्र प्रफुल्ल खारपाटील यांनी कृषी विभागाच्या दुर्लक्षावर नाराजी व्यक्त केली आहे. भौगोलिक मानांकनासाठी पिकाची तपासणी आणि संशोधन प्रक्रिया गरजेची आहे, ज्याकडे विद्यापीठाने लक्ष दिले नाही.
वालाचे सांस्कृतिक महत्त्व
पूर्वी चिरनेरमध्ये शेतकऱ्यांच्या शेतीत गुरांचे शेणखत आणि डोंगरातून वाहणाऱ्या नाल्यांच्या पालापाचोळ्याचा वापर होत असे. परिणामी, मेहनत कमी लागून पीक अधिक चांगले येत असे.
